Cliënten ontvangen steeds vaker ondersteuning in hun eigen omgeving: thuis. “De gedachte is dat dat bijdraagt aan de groei van deze persoon”, begint Michiel. “Daarom proberen we als gemeentes, woningcorporaties en zorgaanbieders uitstroom van beschermd wonen, maatschappelijke opvang en jeugdzorg naar een zelfstandige woonplek te stimuleren en faciliteren. Lange tijd was dat anders, was verhuizen naar een instelling heel gebruikelijk. Omdat we nog in die omslagfase zitten, hebben we nog een inhaalslag te maken.”

Regionaal samenwerkingsverband Weer Thuis

De verschuiving van beschermd naar zelfstandig wonen vraagt om meer samenwerking. Daarom tekenden alle gemeentes, woningcorporaties en zorgaanbieders in de regio Hart van Brabant eind 2020 de samenwerkingsovereenkomst ‘Weer Thuis’. Roy: “Het is voor het eerst dat we állemaal met elkaar aan tafel zitten om goede afspraken te maken over de uitstroom door cliënten naar zelfstandig wonen. Uit dit samenwerkingsverband is onder meer de Matchingstafel voortgekomen: daar komen sinds 1 januari 2022 aanvragen binnen van mensen die er klaar voor zijn om uit een zorginstelling te stromen. Wij checken of iemand aan de voorwaarden voldoet en zoeken – op individueel cliëntniveau – de meest passende woning, in een passende omgeving en met de juiste begeleiding.” 

Balans

Niet iedere woning of woonomgeving is passend voor iedereen. Sommige wijken zijn heel onrustig, daar wil je geen mensen laten wonen die gevoelig zijn voor bijvoorbeeld prikkels en drukte. “Maar we moeten ook realistisch zijn”, zegt Roy. “Het woningaanbod is schaars en er is niet altijd iets te kiezen. Desondanks proberen we binnen het beschikbare aanbod de meest optimale situatie te creëren voor iedere cliënt. Daarom zit er ook altijd een ervaringsdeskundig medewerker van RIBW Brabant aan de Matchingstafel: om het cliëntperspectief te vertegenwoordigen. Dat is heel nuttig, want beleidsmakers kunnen van alles bedenken, maar als we geen rekening houden met de beleving van de cliënt slaan we alsnog de plank mis.”

Spannende stap

Lisa is heel blij dat er serieus over dit probleem wordt nagedacht. “Vier jaar geleden kwam ik bij RIBW Brabant wonen, toen had ik zoveel sociale angst dat ik nauwelijks naar buiten durfde. Ik heb heel veel therapie gehad. En ondertussen heb ik ook Howie the Harp afgerond, de opleiding tot ervaringsdeskundige. Nu werk ik als ervaringsdeskundig medewerker in een wijkteam bij RIBW Brabant. Ik sluit vanuit mijn ervaring aan bij cliënten die bijvoorbeeld last hebben van angsten of eenzaamheid. Het is ergens wel gek dat ik zowel cliënt als collega ben. Maar ook mooi: ik ken beide kanten van de medaille. Voor mij als cliënt is zelfstandig wonen de volgende stap. En ik denk dat ik namens een hoop cliënten spreek als ik zeg dat het idee om te verhuizen heel veel spanning oproept. Ga ik wel een huis vinden? Waar kom ik terecht? Ik ben nu heel goed bezig, en ik wil niet terug naar af. Zelfstandig gaan wonen is echt een angstpuntje voor veel cliënten.”

Voorrang via Matchingstafel

Ze kijkt regelmatig op Woning in Zicht om te zien welke woningen er beschikbaar zijn en waar ze voor in aanmerking komt. “Maar ik sta pas drie jaar ingeschreven, dus mijn kans om iets te vinden is echt héél klein.”

Michiel: “Waarschijnlijk kom jij in aanmerking voor een Weer-Thuis-woning, voorheen heette dat contingentwoning. Dit aanbod gaat buiten Woning in Zicht om, en voor mensen die uit een zorginstelling komen, gelden voorrangsregels. Er zijn negen gemeentes en zes woningcorporaties aangesloten, je kunt ook je voorkeur aangeven. Daar kijkt de Matchingstafel echt naar, zeker als je kunt aantonen dat een bepaalde woonomgeving kan bijdragen aan je herstel. De Matchingstafel is nog nieuw, dus ik kan me voorstellen dat nog niet iedereen het kent. Daar werken we aan.”

Goede ondersteuning

“Ik ben nu ongeveer drie maanden aan het zoeken en ik heb er inderdaad niet eerder van gehoord”, zegt Lisa. “Het is moeilijk inschatten hoe het in een bepaalde wijk is, zeker als je er niet vandaan komt. Daar hebben mensen van de gemeente of woningcorporatie misschien beter zicht op. Dus ik vind het wel fijn dat daar over nagedacht wordt. Ik woon nu beschermd in Tilburg, maar ik kom uit een klein dorpje in de buurt. Daar wil ik heel graag naar terug. De wetenschap dat er ook mogelijkheden zijn in andere gemeentes geeft mij wel rust. Ik moet ook zeggen dat ik alleen maar positieve verhalen ken van mensen die naar een contingentwoning zijn verhuisd. Door de begeleiding van RIBW Brabant voel ik me niet alleen in mijn zoektocht.”

Dat vinden Roy en Michiel goed om te horen. Roy: “Wij geloven dat iedereen een fijn plekje in de wijk zou moeten kunnen krijgen. We willen voorkomen dat een bewoner last heeft van de omgeving of vice versa. Als samenwerkingsverband doen we er alles aan om een goede match te maken: een huis waar een bewoner lekker woont en de omgeving aansluit. Dat staat voorop.”

* Om privacyredenen is gekozen voor een fictieve naam.

Uitstroommonitor

De druk op de woningmarkt is groot. Door nauw samen te werken in de keten, proberen we met elkaar een goede balans te vinden, die werkt voor iedereen. In 2022 zijn er 230 Weer-Thuis-woningen beschikbaar voor de Matchingstafel, waarvan 169 in Tilburg. Volgens de Uitstroommonitor zou dat voldoende moeten zijn. Iedere twee weken worden de matches gemaakt. De Uitstroommonitor is ook onderdeel van de afspraken van Weer Thuis. Daarin wordt uitstroom in brede zin gemeten, op basis van kwantitatieve data en kwalitatieve uitvraag bij alle betrokken partijen, zoals zorgaanbieders, gemeentes en woningcorporaties. 

Andere initiatieven voor een fijne woonplek

Gemengd wonen aan de Ringbaan-Zuid in Tilburg wordt naar verwachting in 2023, met 96 woningen en een gezamenlijke ontmoetingsruimte, begin 2023 opgeleverd. 

Prikkelarm wonen is een initiatief om 24 prikkelarme woningen te bouwen voor inwoners die zelfstandig kunnen wonen maar extra gevoelig zijn voor drukte, geluid en prikkels. Een nieuwe en noodzakelijke aanvulling op het woonaanbod. Daarvoor wordt in Tilburg-Noord een gebied ontwikkeld, vinden er omgevingsdialogen met buurtbewoners plaats en worden er vergunningen aangevraagd. Realisering naar verwachting eind 2024 of 2025.

Blijf op de hoogte!

Wil je op de hoogte blijven van wat wij doen op het gebied van herstel? Meld je dan nu aan voor onze nieuwsbrief!

 

Jaarbeeld 2021 – Waar of niet waar 4